Meclis İçişleri Komisyonu’nda AKP ve MHP’nin oylarıyla kabul edilen “Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu Teklifi” tüm tepkilere rağmen Meclis Genel Kurulu’nun gündeminde. Toplam 17 maddeden oluşan teklifin tümü üzerindeki görüşmeler önceki gün tamamlanmıştı. Teklifin birinci bölümünde yer alan 7 madde ise dün Meclis Genel Kurulu’nda kabul edildi.
Genel Kurul’da teklifin 4’üncü maddesinde yer alan “Adaylık süresi içinde verilen temel ve hazırlayıcı eğitimlerde başarılı olanların asaleten atamaları yapılacak” ifadesinin değiştirilmesiyle, bekçilere verilecek temel ve hazırlayıcı eğitimler en az 3 ay süreli olacak.
Bekçiler “silahlı bir kolluk” olarak çarşı ve mahallelerde istihdam edilecek
Teklife göre, genel kolluk kuvvetlerine yardımcı olmak üzere emniyet ve jandarma teşkilatları bünyesinde “silahlı bir kolluk” olarak çarşı ve mahalle bekçileri istihdam edilecek. Emniyet ve jandarma teşkilatlarında istihdam edilen çarşı ve mahalle bekçilerinin amirleri meslek hiyerarşileri içinde tespit edilecek.
Çarşı ve mahalle bekçileri görev saatleri içinde görevlendirildikleri bölgede devriye hizmeti yürütecek, ‘şüpheli durum veya kişileri’ bağlı bulundukları genel kolluk birimlerine bildirecek.
Ayrıca bekçiler ‘kamu düzenini bozacak mahiyetteki’ gösteri, yürüyüş ve karışıklıkların önlenmesi amacıyla genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar ‘önleyici tedbirleri’ alacak.
Çalışma saatlerinde ‘makul sebeplerle’ durdurma yetkisi
Çarşı ve mahalle bekçileri, görev bölgesi ve çalışma saatleri ile sınırlı olmak kaydıyla kişileri ve araçları durdurabilecek. Durdurma yetkisinin kullanılabilmesi için ‘makul bir sebebin bulunması’ gerekecek. Süreklilik arz edecek, fiili durum ve keyfilik oluşturacak şekilde durdurma işlemi yapılamayacak.
Çarşı ve mahalle bekçisi, görevini yerine getirirken kendisinin çarşı ve mahalle bekçisi olduğunu belirleyen belgeyi gösterdikten sonra, durdurduğu kişiye durdurma sebebini bildirecek, durdurma sebebine ilişkin sorular sorabilecek, kimliğini veya bulundurulması gerekli diğer belgelerin ibraz edilmesini isteyebilecek.
Bu kişilere kimliğini ispatlamada gerekli kolaylık gösterilecek. Belgesinin bulunmaması, açıklamada bulunmaktan kaçınması veya gerçeğe aykırı beyanda bulunması dolayısıyla ya da sair surette kimliği belirlenemeyen kişi tutularak durumdan derhal genel kolluk görevlileri haberdar edilecek.
Bekçiler, durdurduğu kişi üzerinde veya aracında silah veya tehlike oluşturan diğer bir eşyanın bulunduğu hususunda yeterli şüphenin varlığı halinde, kendisine veya başkalarına zarar verilmesini önlemek amacına yönelik el ile dıştan kontrol dahil gerekli tedbirleri alabilecek. Bu amaçla kişinin üzerindeki kıyafetin çıkarılması veya aracın, dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin açılması istenemeyecek.
