ÇHD Hapishane Komisyonu, geçen hafta Y ve S Tipi Yüksek Güvenlikli Hapishanelere ilişkin hazırladığı raporu açıkladı. Raporda, bu hapishaneler, “Yeni tecrit modeli” olarak tanımlandı.
Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Hapishane Komisyonu, geçen hafta Y ve S Tipi Yüksek Güvenlikli Hapishanelere ilişkin hazırladığı raporu açıkladı. Raporda, bu hapishaneler, “Yeni tecrit modeli” olarak tanımlandı. Şu anda Türkiye’de en az 16 yüksek güvenlikli, 4 tane Y ve 6 tane de S Tipi hapishanelerin bulunduğu bilgisine yer verildi. Raporda, bu nedenle tecridin, hak gasplarının ve ihlallerin de daha yoğunluklu olduğu belirtildi. Raporu hazırlayan avukatlardan Ülkücan Kapdan, JINNEWS’ten Melek Avcı’ya konuştu.
Ağırlaştırılmış müebbet koşulları
“Yüksek Güvenlikli Hapishane” modeli olarak adlandırılan Y ve S Tipi hapishane modellerinin, kamuoyu bilgilendirilmeden bir anda açıldığına dikkat çeken Ülkücan, ne sürecin ne de mimari yapının paylaşıldığını söyledi. Ülkücan Kapdan, “Antalya özelinde söylemem gerekirse bir yıl kadar önce müvekkillerim sürgün-sevk vasıtasıyla Antalya Yüksek Güvenlikli Hapishanesi’ne geldiler. İlk sürgün edildikleri zaman orayı bize Y Tipi olarak tanıttılar ve resmi evraklarda Y Tipi olarak geçti fakat bir iki ay sonra isim değişikliğine gidilerek Yüksek Güvenlikli olarak değiştirdiler. Orada müvekkillerimin uğradıkları hak ihlallerini gördükten sonra incelemeye başladık; mimari yapıları nedir, nasıl yerler gibi. Buraya siyasi tutsakları sevk sürgünle getiriyorlar fakat hepsi ağırlaştırılmış müebbet koşullarında tutuluyor. Aralarında henüz cezası kesinleşmemiş olanlar var fakat aylarca tek başına bir hücrede, prosedürde ağırlaştırılmış müebbet hükümlülerine uygulanan bir infaz rejimiyle tutuldular” dedi.
7/24 izleme hali
ÇHD olarak bu yeni tip hapishaneleri inceleyip raporladıklarını söyleyen Kapdan, “Mimarı açıdan F tipleriyle kıyaslandığında üç yeni model var karşımızda; YGC dediğimiz Yüksek Güvenlikli Hapishaneleri, Y Tipi ve S Tipi var. S Tipi’nin F’den bir farkı yok aslında, mimari açıdan birebir aynısı; tek fark hücrelerde, ortak yaşam alanının olduğu bölümde kameraların bulunması. Bu kameralar o katta olan her şeyi kayıt altına alıyor, 7/24 bir izleme halindeler” diye konuştu.
Güneş ışığı geçmiyor
S tiplerinin dışında Y ve YGC modellerine bakıldığında büyük hak ihlalleri tespit ettiklerini belirten Kapdan, şunları söyledi: “Y Tipi ile Yüksek Güvenliklilerin mimari yapısı ise birbirine benziyor. Buralar F’lerden farklı olarak tek katlı değil, üç katlı bir bina şeklinde inşa edilmiş, üç katlı olması nedeniyle de hücrelerin önünde kendilerine ait bir havalandırma yok. Tek ikinci katta ortak bir havalandırma yeri olarak bir havalandırma bölümü yapmışlar ve günde 1,5 saatle sınırlı kalmak üzere birinci kattaki mahpusu da üçüncü kattaki mahpusu da gardiyanlar eşliğinde günlük alıp havalandırmaya bırakıp sonra geri alıyor. Bu en büyük sorunlardan bir tanesi. Pencerelerin önünde dışarıyı görmelerini tamamen engelleyecek, hiç güneş ışığı almayacak şekilde çok sık örülmüş parmaklıklar var. Sohbet hakkı hiç uygulanmıyor. Çok büyük bir tecrit var.
Başvurulara muhatap yok
Başvurulara bir muhatap bulamıyoruz. Adalet Bakanlığı, ‘bu benim alanımda değil, Ceza Tevkif Evleriyle hallet’ diye yanıt veriyor. Orası sorumluluk kabul etmiyor, tekrar Adalet Bakanlığına yönlendiriyor. Bu işin hukuki sorumluluğunu kimse üstlenmiyor. Siyasi olarak da çok net bir tecrit politikası işletiliyor. Burada diyor ki ‘sen tehlikeli statüsündesin, o yüzden sana bunları uygulama hakkına sahibim’ fakat burada daha hüküm kesinleşmemiş o kadar çok müvekkil var ki onları tehlikeli statüsüne sokan şey ne? Bunun bir izahı ve açıklaması yok, bu çok büyük bir hak ihlali. Bununla ilgili siyasi direnişte var, Sincan 2 Nolu Y Tipi’nde Nedim Öztürk süresiz açlık grevinde.”
Kaynak: JinNews / Melek Avcı
