AKP’nin uyguladığı tarım politikalarıyla en temel gıda ürünlerinin dahi ithalata bağlandığı görülürken, küçük çiftçiliğin ise tamamen bitirilme hazırlıkları son hızla devam ediyor. Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, ürün ihtisas borsasının en kısa sürede faaliyete geçeceğini açıkladı. Şimşek yaptığı değerlendirmede, tarım ürünlerinin gerek fiziki gerekse ürün senetleri şeklinde işlem görmesine imkân verecek Türkiye Ürün İhtisas Borsası Anonim Şirketi’nin kurulmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararının nisan ayında yayımlandığını ve Ankara merkezli olacak borsanın ortaklarının Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), 33 ticaret borsası, Borsa İstanbul, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), Takasbank, Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Vakıflar Bankası’ndan oluştuğunu söyledi.
Lisanslı depoculuk ilk adımdı
Şimşek sistemin depolamaya uygun, standardize edilebilen temel ve işlenmiş tarım ürünleri ticaretinin, ürün senetleriyle kolaylaşacağını, üretici, tüccar ve sanayicinin teşvik edileceğini ifade etti. Şimşek, bu amaçlara yönelik fonksiyonu yerine getirecek olan lisanslı depoculuk ve elektronik ürün senedine ilişkin hukuki ve teknik alt yapının tamamlandığını belirtti. Türkiye’de 39 lisanslı deponun faaliyet göstermek üzere lisans aldığına işaret eden Şimşek, mevcut durumda 9 ticaret borsasında işlem gören elektronik ürün senetlerinin MKK nezdinde izlendiğini bildirdi. Şimşek, “Piyasada ilk etapta ülkemiz tarımsal üretim ve ürün stokunun büyük kısmını oluşturan buğday ve pamuğun işleme açılması öngörülüyor. İlerleyen süreçte fındık, kayısı, incir, zeytin, Antep fıstığı gibi ürünler de işleme konu edilecek” dedi.
Lisanslı depoculuk ile üreticiler ürettikleri ürünleri bu depolara verecek, alacakları senetler de ürünün tamamını kapsamayacak. Ürünü veren üreticinin alacağı senet vadesi geldiğinde teslim ettiği ürünün piyasa değerinin üzerinden nakte dönecek olması, üreticilerin bu süreçlerde ciddi alamda soyulacağına işaret ediyor.
Tüccar out, tekeller in!
Şimşek, “Üreticiler ürünlerini yakın çevrelerindeki sınırlı sayıdaki tüccara satmak zorunda kalmayacağından, çok sayıda alıcının oluşturacağı rekabetten yararlanabilecekler. Özellikle finansman sıkıntısı çeken küçük çaplı üreticiler için lisanslı depolara verdikleri ürün karşılığında, aldıkları ürün senetlerinin teminat gösterilerek bankalardan kredi ve finansman imkânı sağlanacaklar” sözleri uygulamanın özeti gibi. Üreticinin eline teslim edilen senetler tefeci bankaların elinde kuşa dönerken, teslimde alması gereken kalan ürün parası hem fiyat farklılıkları hem de banka faizleri ile elinden alınacak. Söz konusu borsa ile Türkiye’nin bölgede tarım ürünleri ticaretinin merkezi konumuna geleceğini ifade eden Şimşek’in yatırımcılar için de alternatif yeni bir yatırım aracının ortaya çıkacağı söylemi ise, tekelleşmenin itirafı gibi.
Kaynak: ÖDG
